परळी वैद्यनाथ : नितीन ढाकणे -बीड-
माघ कृष्ण चतुर्दशी ही तिथी महाशिवरात्र म्हणून पाळली जाते. या दिवशी शैव पंथीय उपवासाचे व्रत करतात. भगवान शिवाची आराधना आणि प्रार्थना करून दुसर्‍या दिवशी व्रताची सांगता केली जाते.
महाशिवरात्री माघ वद्य त्रयोदशीला महाशिवरात्री म्हणतात. महाशिवरात्रीचे व्रत हे काम्य व नैमित्तिक कात आहे.
` *महाशिवरात्री* ‘ म्हणजे काय ? : पृथ्वीवरील एक वर्ष म्हणजे स्वर्गलोकातील एक दिवस. शिव रात्रीच्या एका प्रहरी विश्रांती घेतो. शिवाच्या विश्रांती घेण्याच्या काळाला ` *महाशिवरात्री* ‘ असे म्हणतात.
*महाशिवरात्रीचे व्रत का करावे ? :* शिवाच्या विश्रांतीच्या काळात शिवतत्त्वाचे कार्य थांबते, म्हणजेच त्या काळात शिव ध्यानावस्थेतून समाधि-अवस्थेत जातो. शिवाची समाधि-अवस्था म्हणजे शिवाने स्वत:साठी साधना करण्याचा काळ. त्या काळात विश्वातील तमोगुण शिवतत्त्व स्वीकारत नाही. त्यामुळे विश्वामध्ये तमोगुणाचे प्रमाण किंवा वाईट शक्तींचा दाब प्रचंड वाढतो. त्याचा परिणाम आपल्यावर होऊ नये म्हणून शिवतत्त्व आकृष्ट करून घेण्यासाठी महाशिवरात्रीचे कात करावे.
*व्रत आचरण्याची पद्धत व विधी :* उपवास, पूजा व जागरण ही या काताची तीन अंगे आहेत. शिवरात्रीच्या दिवशी एकभुक्त रहावे. शिवरात्रीला रात्रीच्या चार प्रहरी चार पूजा कराव्या, असे विधान आहे. त्यांना `यामपूजा’ असे म्हणतात. प्रत्येक यामपूजेत देवाला अभ्यंगस्नान घालून अनुलेपन करावे. शिवतत्त्व आकृष्ट करणारा बेल, पांढरी फुले व रुद्राक्षांच्या माळा शाळुंका व शिवपिंडीवर वाहाव्यात. धोत्रा व आंबा यांची पत्रीही या पूजेत वाहातात. तांदुळाच्या पिठाचे २६ दिवे करून त्यांनी शिवाला ओवाळावे. पूजेच्या शेवटी १०८ दिवे दान द्यावेत. प्रत्येक पूजेचे मंत्र वेगवेगळे असतात, त्यांनी अर्घ्य द्यावे. शिवस्मरणात जागरण करावे. पहाटे स्नान करून पुन्हा पूजा करावी. पारण्याला ब्राह्मणभोजन घालावे. ब्राह्मणांचा आशीर्वाद घेऊन कातसमाप्ती करावी.
*शिवपूजेची वैशिष्ट्ये :* १शिवपिंडीला थंड पाणी, दूध किंवा पंचामृत यांनी स्नान घालतात.२. शिवाच्या पूजेत हळद-कुंकू वापरत नाहीत; मात्र भस्म वापरतात. ३. शिवपूजेत पांढऱ्या अक्षता वापरतात.४. शिवाक्षाला तांदुळ, क्वचित गहू व पांढरी फुले वाहातात. ५. शिवपिंडीला पूर्ण प्रदक्षिणा न घालता अर्धचंद्राकृती प्रदक्षिणा घालतात.महाशिवरात्रीला शिवाचा नामजप करण्याचे महत्त्व : महाशिवरात्रीला विश्वात वाढणाऱ्या तमोगुणापासून रक्षण होण्याकरता शिवतत्त्व आकृष्ट करण्यासाठी शिवाचा ` *ॐ नम: शिवाय’* हा नामजप जास्तीतजास्त करावा.
महाशिवरात्रीनिमित्त परळी येथी प्रभू वैद्यनाथ परिसरात विविध धार्मिक, सांस्कृतिक कार्यक्रम पार पडत आहेत. नगरपालिकेच्या वतीने यात्रा महोत्सवाचे आयोजन करण्यात आले आहे.
महाशिवरात्रीनिमित्त प्रभु वैद्यनाथाचे दर्शन घडावे यासाठी काल मध्यरात्री १२ पासून भाविकांनी रांगा लावल्या आहेत. आकर्षक विद्युत रोषणाईमुळे मंदिर परिसर उजळला होता.
महाशिवरात्रीनिमित्त प्रभु वैद्यनाथाचे दर्शन घडावे यासाठी काल मध्यरात्री १२ पासून भाविकांनी रांगा लावल्या आहेत. आकर्षक विद्युत रोषणाईमुळे मंदिर परिसर उजळला होता.
महाशिवराञ महोत्सव २०१८ चे आकर्षण असलेल्या भव्य अशा कुस्ती स्पर्धेचे उद्‌घाटन माजीमंञी तथा रा.कॉ. पक्षप्रतोद आ. शशीकांत शिंदे यांच्या हस्ते व विधान परिषद विरोधीपक्षनेते ना. धनंजय मुंडे यांच्या अध्यक्षतेखाली बुधवार दिनांक १४ फेब्रुवारी रेाजी दुपारी १ वाजता आमरण मैदान येथे होणार आहे.
महाशिवरात्रीनिमित्त उसळणारी गर्दी लक्षात घेऊन वैद्यनाथ देवल कमिटीने सुलभ दर्शन व्यवस्था केली आहे. मंदिराच्या उत्तर पायऱ्यावर लोखंडी बॅरीकेटिंग लावण्यात आल्या आहेत. महिलावर्गासाठी रागांची खास सोय करण्यात आली आहे. तसेच दर्शन पासधारकांची वेगळी रांग आहे. धर्मदर्शन व पासधारक या रांगांमध्ये मध्यरात्रीपासूनच भाविकांनी दर्शनासाठी गर्दी केली आहे. तसेच, मंदिर परिसरात चोख पोलिस बंदोबस्त ठेवण्यात आला असून मंदिर परिसरावर १०० सी.सी.टीव्ही कॅमेऱ्यांद्वारे निगराणी सुरु आहे.
