चांदूर रेल्वे – (शहेजाद खान)
बंद कुलरला हात लावुन उभे असतांना व अचानक बंद विद्युत पुरवठा सुरू होऊन कुलर सुध्दा सुरू झाला व चांदूर रेल्वे तालुक्यातील धनोडी येथील प्रिती दत्ता उर्फ दिपक नखाते या ३५ वर्षीय विवाहीतेचा कुलरचा शॉक लागुन मृत्यु झाला. तर धामणगाव रेल्वे तालुक्यातील शहापुर (जुना धामणगाव) येथील उज्वल विनोद व्यवहारे या २८ वर्षीय युवकाचा कुलरमध्ये पाणी टाकत असतांना विजेचा धक्का लागून मृत्यू झाला. या दोन्ही तालुक्यातील दु:खद घटना बुधवारी एकाच दिवशी घडल्या. यासारख्या शेकडो घटनांमुळे राज्यात दरवर्षी मोठ्या प्रमाणात जिवीत व वित्तहानी होत असते. अशा अप्रिय घटना टाळण्यासाठी कुलर हाताळतांना सुरक्षिततेच्या उपाययोजना करण्याची गरज नागरीकांना आहे.
दिवसेंदिवस वाढणारे तापमान बघता विदर्भात सर्वत्र मोठ्या प्रमाणात कुलरचा वापर सुरु झाला आहे. त्यातच दरवर्षी कधी कुलरजवळ खेळतांना वीजेचा धक्का बसल्याने तर कधी पाण्याचा पंप सुरू करतेवेळी विजेचा शॉक लागल्याने दुदैवी मृत्यू झाल्याच्या घटना सातत्त्याने घडत असतात. यांसारखे अनेक अपघात उन्हाळ्याच्या दिवसात होतात, ते टाळण्यासाठी नागरीकांनी कुलरचा वापर सदैव थ्री पिन प्लगवरच करावा. घरात अर्थ लिकेज सर्कीट ब्रेकर्स बसवून घ्यावे, बाजारात हे उपकरण सहजरित्या उपलब्ध असून विजेचा धक्का बसताच या उपकरणामुळे वीज प्रवाह खंडीत होऊन पुढिल अनर्थ टाळता येतो. घरातील अर्थींग योग्य असल्याची तपासणी करून घ्यावी. तसेच कुलरच्या लोखंडी बाह्यभागात वीज पुरवठा येऊ नये याकरिता कुलरचा थेट जमीनी सोबत संपर्क येर्इल अशी व्यवस्था करावी जेणेकरून कुलरच्या लोखंडी बाह्यभागात वीज प्रवाहीत झाल्यास त्याचा धक्का लागणार नाही. कुलरमध्ये पाणी भरतेवेळी आधी कुलरचा वीज प्रवाह बंद करून प्लग काढावा व त्यानंतरच त्यात पाणी भरावे, कुलरच्या आतील वीज तार पाण्यात बूडली नसल्याची खात्री करून घ्यावी, कुलरमधील पाणी खाली जमिनीवर सांडणार नाही याची काळजी घ्यावी. ओल्या हाताने कुलरला स्पर्श करू नये, कुलरची वायर सदैव तपासून बघा. फायबर बाह्यभाग असलेल्या व चांगल्या प्रतिच्या कुलरचा वापर प्राधान्याने करा. घरातील मुले व इतर सदस्य कुलरच्या सानिध्यात येणार नाही याची खबरदारी घेऊनच कुलर ठेवण्यात यावा.
ओल्या हाताने किंवा ओल्या जमिनीवर उभे राहून पाण्याचा पंप सुरू करू नये, पंपातून पाणी येत नसेल तर पंपाचा वीज पुरवठा आधी बंद करून त्याचा प्लग काढल्यानंतरच पंपाला हात लावावा, पंप पाण्यात बुडला नसल्याची खात्री करून घ्यावी तसेच पंपाला वीज पुरवठा करणारी वायर पाण्यात बुडली नसावी, पंपाचे अर्थींग योग्य असल्याचे तपासून घ्यावे, पंपातून नळ वाहिनीत वीज प्रवाहीत होणार नसल्याची काळजी घ्यावी, बरेचदा पाण्याची पातळी खोल गेल्याने पंप सुरू करूनही पाणी खेचल्या जात नाही व तो पंप एअर लॉक होतो. अशावेळी प्रायमिंग करणे आवश्यक असते, बरेचदा ज्ञानाच्या अभावामुळे चालू पंपाचे प्रायमिंग केल्या जाते. अशावेळी वीजेचा शॉक लागण्याची शक्यता असते. त्यामुळे चालू पंपाचे प्रायमिंग करणे टाळावे.
कुलरमुळे होणाऱ्या अपघातात सर्वाधिक प्रमाण हे लहान मुले आणि तरूणांचा असतो. त्यामुळे आपल्या दैनंदिन व्यस्ततेतून थोडासा वेळ आपण या उपाययोजनांकरिता दिला तर कुलरमुळे होणारे वीजेचे अपघात मोठ्या प्रमाणात टळू शकतात, अशामुळे आजच या उपाययोजनांची अंमलबजावणी करीत अप्रिय घटना टाळणे अतिमहत्वाचे आहे.
